Międzynarodowa Organizacja Obrony Cywilnej na swoim IX Zgromadzeniu Ogólnym uchwaliła rezolucję, że dzień 1 marca każdego roku obchodzony będzie jako oficjalny Światowy Dzień Obrony Cywilnej.
Pod pojęciem Obrony Cywilnej należy rozumieć zapewnienie ludziom, ich mieniu i środowisku bezpieczeństwa przed wypadkami i różnego rodzaju klęskami. Z tych powodów niezbędne jest wyposażenie społeczeństwa w wiedzę i umiejętności ratownicze z zakresu bezpieczeństwa i pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, uświadomienie znaczenia ochrony ludności, środowiska i mienia oraz wykształcenie właściwych zachowań w sytuacjach zagrożeń. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa –obrona cywilna RP jest pozamilitarnym elementem systemu obronnego państwa i stanowi kompleks wewnętrznie skoordynowanych przedsięwzięć o charakterze planistycznym, organizacyjnym, szkoleniowym, logistycznym i inwestycyjnym. Elementy powyższej definicji świadczą o humanitarnej istocie obrony cywilnej.
Całokształt zagadnień dotyczących ochrony ludności cywilnej w konfliktach zbrojnych ujęto w konwencjach Genewskich przyjętych 12 sierpnia 1949 r., które Polska ratyfikowała w 1954 r.
Są to:
- Konwencja - o polepszeniu losu rannych i chorych w awariach czynnych;
- Konwencja - o polepszeniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu;
- Konwencja - o traktowaniu jeńców wojennych;
- Konwencja - o ochronie osób cywilnych podczas wojny.
Uzupełnieniem Konwencji Genewskich są 2 Protokoły Dodatkowe z 1977 r.:
- dotyczy ochrony ofiar konfliktów zbrojnych o charakterze Międzynarodowym;
- dotyczy ochrony ofiar konfliktów nie mających charakteru Międzynarodowego.
Obrona Cywilna stanowi system o sprecyzowanych zadaniach, strukturach i formach działania. Jest zespolona ze wszystkimi szczeblami administracji państwowej i samorządowej, podmiotami gospodarczymi organizacjami pozarządowymi oraz z całym społeczeństwem.
Do najważniejszych zadań obrony cywilnej należy:
- służba ostrzegawcza;
- ewakuacja;
- przygotowanie i organizowanie schronów;
- obsługa środków zaciemniania;
- ratownictwo;
- służby medyczne, włączając w to pierwszą pomoc oraz opiekę religijną;
- walka z pożarami ;
- wykrywanie i oznaczanie stref niebezpiecznych;
- odkażanie i inne podobne działania ochronne;
- dostarczanie doraźnych pomieszczeń i zaopatrzenia;
- doraźna pomoc dla przywrócenia i utrzymania porządku w strefach dotkniętych klęskami;
- doraźne przywrócenie działania niezbędnych służb użyteczności publicznej;
- pomoc w ratowaniu dóbr niezbędnych do przetrwania.
Organizacje obrony cywilnej w okresie pokoju współdziałają w zwalczaniu klęsk żywiołowych i zagrożeń środowiska oraz usuwaniu ich skutków, organizowanym i prowadzonym przez inne organy państwa.
Siłą obrony cywilnej jest powszechność, oznacza to, że wszyscy obywatele uczestniczą w ochronie ludzi, którzy znaleźli się w sytuacji zagrożenia.