17 września 2010 roku na skwerze położonym tuż przy Placu Kolejarza odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika „Matki Sybiraczki” połączona z upamiętnieniem 71. rocznicy agresji ZSRR na Polskę.
Ceremonię rozpoczęła msza święta w kościele pw. Najświętszego Zbawiciela przy ulicy Ułańskiej, celebrowana przez Biskupa Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej ks. dr Stefana Regmunta w intencji deportowanych na Sybir polskich rodzin. Po czym uczestnicy uroczystości przemaszerowali ulicą Bohaterów Westerplatte pod pomnik Rodzin Katyńskich, gdzie kontynuowano uroczystości.
Prezes Lubuskiej Rodziny Katyńskiej Włodzimierz Bogucki wygłosił mowę, a przedstawiciele władz złożyli wiązanki pod pomnikiem. Następnie ruszył „Marsz Pamięci” w kierunku dworca PKP.
Przy pomniku Matki Sybiraczki ustawili się: przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, przedstawiciele duchowieństwa, organizacji i stowarzyszeń kombatanckich, mieszkańcy naszego miasta i województwa lubuskiego, dziennikarze a także poczty sztandarowe, Wojskowa Kompania Honorowa Wojska Polskiego w Czerwieńsku i orkiestra wchodzące w skład XI Dywizji Kawalerii Pancernej im. Króla Jana Sobieskiego w Żaganiu.
Po odegraniu hymnu oraz wciągnięciu flagi na maszt rozpoczęła się uroczystość, którą prowadził aktor Janusz Młyński. Wojskowa orkiestra zagrała pieśń „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród”, a słowo powitalne wygłosił członek Komitetu Budowy Pomnika Matki Sybiraczki, członek Związku Sybiraków Oddziału w Zielonej Górze Marian Szymczak. Po czym odbył się Apel Poległych, który prowadził porucznik Remigiusz Rodzykow. Aktorzy Lubuskiego Teatru w towarzystwie chóru Pohulanka przedstawili spektakl słowno-muzyczny pt. „Modlitwa Obozowa - Martyrologium Polskie”.
Uroczystego odsłonięcia monumentu dokonali Sybiraczka Zofia Piszczyńska i wnuki Sybiraków Magdalena Bundz, Paulina Karpała i Krzysztof Banaszkiewicz w asyście Wojewody Lubuskiego Heleny Hatki, Wicemarszałek Województwa Lubuskiego Elżbiety Polak, Prezydenta Miasta Zielona Góra Janusza Kubickiego, Prezesa Oddziału Związku Sybiraków w Zielonej Górze Edwarda Daszkiewicza, a także inicjatorów Budowy Pomnika Matki Sybiraczki Mariana Szymczaka i Wacława Mandryla.
Biskup Diecezji Gorzowsko-Zielonogórskiej ks. Stefan Regmunt wygłosił słowo do rodzin Sybiraków oraz poświęcił monument, a Kompania Honorowa oddała salwę. Wieńce i wiązanki kwiatów u stóp pomnika złożyli: parlamentarzyści lubuscy, Wojewoda Lubuski Helena Hatka, Wicemarszałek Województwa Lubuskiego Elżbieta Polak i Przewodniczący Sejmiku Województwa Lubuskiego Krzysztof Seweryn Szymański, Prezydent Miasta Zielona Góra Janusz Kubicki i Zastępca Prezydenta Miasta Wioleta Haręźlak, Rektor Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. Czesław Osękowski, przedstawiciele policji, straży pożarnej, straży granicznej, wojska i inni.
Od 2007 roku przedstawiciele Stowarzyszenia na rzecz Zesłańców Sybiru czynili starania, by w Zielonej Górze stanął pomnik Matki Sybiraczki. Inicjatywa spodobała się władzom miasta i członkom Rady ds. Realizacji Form Przestrzennych. Przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika Matki Sybiraczki został Prezydent Miasta Zielona Góra Janusz Kubicki. Po uzyskaniu zgody na pomnik, przyjęto koncepcję-projekt zielonogórskiego rzeźbiarza Roberta Tomaka. Rzeźba przedstawia dumną matkę, która chroni swoje dzieci (chłopca i dziewczynkę) przed wiatrem i mrozem Syberii. Pomnik jest symbolem doznanych krzywd i cierpień narodu polskiego, patriotycznym znakiem pamięci narodowej o poniesionych ofiarach w walce o niepodległość oraz świadectwem historii.
Pomnik odsłaniają: Zofia Pieszczyńska, Krzysztof Banaszkiewicz (fot. Lidia Dudek-Smulewicz)
(fot. Lidia Dudek-Smulewicz)