Fundacja to organizacja pozarządowa, powoływana do celów społecznych. Jest założona przez fundatora w oświadczeniu woli przed notariuszem.

Fundacja działa na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach oraz statutu.
Dla danej fundacji statut powinien stanowić źródło prawa wewnętrznego. Jest on najważniejszym wewnętrznym dokumentem fundacji. Innymi słowy to pisemne potwierdzenie informacji o zasadach działania fundacji. Wyznacza granice, na których organizacja opiera swoją aktywność.

By fundacja zaczęła działać musi posiadać swój wewnętrzny majątek, który przeznaczony będzie na realizację celów społecznych. Każda fundacja jest więc zobowiązania znaleźć fundatora, który przeznaczy pewien majątek na cel publiczny.

Osobowość prawna

Aby fundacja mogła uzyskać osobowość prawną należy:

1. Ustalić wysokość funduszu założycielskiego i ustanowić akt fundacyjny. Akt fundacyjny jest oświadczeniem woli fundatora, określający cel fundacji, oraz majątek przeznaczony na realizację tego celu. Oświadczenie musi mieć formę aktu notarialnego, dlatego fundator w obecności notariusza musi wyrazić wolę o powołaniu fundacji.
2. Opracować statut, który określa sposób działania fundacji.
3. Zarejestrować fundację w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dzięki wpisowi do KRS, fundacja uzyskuje osobowość prawną. Staje się wówczas podmiotem różnych praw i obowiązków. Może podejmować czynności prawne.

Rejestracja i opłaty

Aby zarejestrować fundację, w ciągu 7 dni od momentu podpisania aktu fundacyjnego, fundator, zarząd lub osoba powołana przez fundatora musi złożyć w KRS następujące formularze:

• KRS-W20 – z podstawowymi informacjami o fundacji,
• KRS-WK – na którym zgłasza się osoby wchodzące w skład zarządu i organu nadzorczego,
• KRS-WM – na którym opisuje się zakres działalności gospodarczej i wpisuje fundację do rejestru przedsiębiorców.

Do formularzy należy złożyć następujące dokumenty:

• statut fundacji podpisany przez fundatora w trzech egzemplarzach,
• akt notarialny o ustanowieniu fundacji,
• oświadczenie wskazujące ministra nadzoru,
• uchwały o powołaniu zarządu i rady fundacji,
• dowód wpłaty za wpis do rejestru.

Koszty rejestracji

Dla fundacji, w ramach której nie jest wykonywana działalność gospodarcza, właściwym będzie rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Koszt dokonania wpisu do takiego rejestru wynosi 250 zł.

Opłata znacznie wzrośnie, jeśli zdecydujesz się wykonywać działalność gospodarczą. W tym przypadku należy jeszcze dokonać wpisu do rejestru przedsiębiorców. Za tę czynność KRS pobiera opłatę w wysokości 600 zł. Sam wpis do rejestru przedsiębiorców kosztuje wprawdzie 500 zł, ale dodatkowe 100 zł pobierane jest za ogłoszenie tego wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Mamy prawo wnioskować o zwolnienie z opłaty za wpis do KRS na mocy ustawy o kosztach sądowych. Nie można natomiast być zwolnionym z opłaty za ogłoszenie w Monitorze Rządowym i Gospodarczym.